‘भाषा, संस्कृति र स्वतन्त्रताको संरक्षण गर्नु सबै नेपालीको दायित्व हो’

पाटन (ललितपुर)- उपसभामुख इन्दिरा रानामगरले विभिन्न समुदायका भाषा, संस्कृति र स्वतन्त्रताको संरक्षण गर्नु सबै नेपालीको दायित्व रहेको बताउनुभएको छ । ‘द पब्लिक’ हिन्दी मासिक पत्रिकाको काठमाडौँमा आज आयोजित १५औँ वार्षिकोत्सव कार्यक्रममा उहाँले विभिन्न समुदायले ‘नेपाल मेरो देश हो’ भन्ने महसुस गर्न सक्नेगरी भाषा, संस्कृति र स्वतन्त्रताको संरक्षण गर्नुपर्ने धारणा राख्नुभयो । 

 उपसभामुख रानामगरले लोकतन्त्र र वाकस्वतन्त्रता सरकारले मात्रै प्रत्याभूति गर्ने विषय नभएकाले सबै नेपाली नागरिकले एकापसमा सहयोग र सहकार्यबाट यसलाई जीवन्त राख्नुपर्ने बताउनुभयो ।  “हिन्दी भाषी समुदायलाई सूचनाको अधिकार प्रदान गर्दै सकारात्मक सामग्री प्रकाशन गरेर समाजमा पु¥याएको योगदानको उच्च कदर गर्दछु । यो अत्यन्तै समुदायलाई सुसूचित गराउने महत्त्वपूर्ण कार्य हो, हामीले सबै भाषालाई सम्मान गर्छौँं, हामी लोकतान्त्रिक संस्कृतिलाई प्रोत्साहन गछौँं । सिक्दै सिकाउँदै हरेक भाषा, संस्कृति र स्वतन्त्रताको संरक्षण गर्नु हाम्रो दायित्व हो । महिलाले सञ्चालन गरेको यो रचनात्मक कामको उच्च सम्मान गर्दछु”, उहाँले भन्नुभयो ।

 जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)का अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले हिन्दी भाषा मुलुकभित्र बोलिने भाषा भएकाले यसको संरक्षण र प्रवर्द्धनमा सबैको ऐक्यबद्धताको खाँचो औँल्याउनुभयो ।  “जहाँ हिन्दी भाषालाई घृणा गरिन्थ्यो, अहिले त्यहीँ लोकप्रिय बन्दै गएको छ, परिवर्तन आउँदै गरेको छ, नेपालमा भाषा र बोली गरेर एक सय २५ वटा भन्दा बढी छन्, राजनीतिक पूर्वाग्रहका कारण एकै भाषाले प्राथमिकता पाउनु हुँदैन”, उहाँले भन्नुभयो ।

पूर्वउपप्रधानमन्त्रीसमेत रहनुभएका यादवले हिन्दी विश्व भाषाका रूपमा विकसित हुनसक्ने बताउँदै यसमा पत्रकारिता गर्नु हिन्दी भाषाीका लागि सङ्घर्ष र चुनौतीको विषय रहेको धारणा राख्नुभयो । उहाँले नेपालमा सबै भाषाको विकास, समान अधिकार र मातृभाषामा पढ्ने अधिकार हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

 “हिन्दूस्थानमा काम गर्ने नेपालीले हिन्दी भाषा बोल्छन्, नेपाल र भारतको संस्कृति र सम्बन्ध पनि एकापसमा जोडिएको छ । अहिले भाषा र संस्कृतिको क्षेत्रमा हस्तक्षेप बढ्दै गएको छ, गणतन्त्रमा राजनीतिक अधिकार, भाषाको अधिकार, स्रोत र साधनको अधिकारमा समानता हुनुपर्छ, राज्यले कुनै पनि भाषिक विविधतालाई अनादर गर्नु हुँदैन”, उहाँले भन्नुभयो ।    

 राष्ट्रिय समाचार समिति (रासस) का कार्यकारी अध्यक्ष धर्मेन्द्र झाले नेपाल जस्तो बहुभाषिक राष्ट्रमा १५ वर्षसम्म हिन्दी भाषामा पत्रकारिता गर्नु कठिन र चुनौतीपूर्ण रहेको बताउनुभयो । उहाँले लगनशीलता र चेतनका कारण सफलता प्राप्त भएको बताउँदै आगामी दिनमा थप सफलताका साथै हिन्दी भाषाको माध्यमबाट नेपाली राजनीति, भाषा, साहित्यको बारेमा निरन्तर आवाज उठाउने प्रेरणा मिलोस् भन्ने शुभकामना व्यक्त गर्नुभयो ।

 राष्ट्रिय महिला आयोगका अध्यक्ष कमला पराजुलीले पितृसत्तात्मक सोचले जकडिएको समाजमा महिलाले प्रगति गर्न चुनौतीपूर्ण रहेको अवस्थामा लगनशीलता र मेहनत गरेर सफल भएकामा बधाई व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले द पब्लिक हिन्दी पत्रिकाले अन्तरराष्ट्रिय संस्करण र संस्मरणहरू प्रकाशन गर्न सकोस् भन्ने शुभकामना व्यक्त गर्नुभयो ।

 गोरखापत्र संस्थानका पूर्वअध्यक्ष कृष्णमुरारी भण्डारीले १५ वर्षदेखि निरन्तर पत्रिका प्रकाशित गरेर उल्लेखनीय कार्य गरेको भन्दै प्रशंसा गर्नुभयो । उहाँले नेपाली पत्रकारिता र नेपाली आन्दोलनमा हिन्दी भाषी पत्रकारिताको महत्त्वपूर्ण योगदान रहेको बताउनुभयो

प्रेस काउन्सिल नेपालका पूर्वअध्यक्ष बालकृष्ण बस्नेतले समाजको यथार्थतालाई चित्रण गर्दै पाठकले खोज्ने खालका सन्दर्भसामग्री समेटेर समयसापेक्ष पत्रकारिता गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । उहाँले मातृभाषामा पत्रकारिता गर्नेलाई सरकार र राज्यले संरक्षण गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।

प्रकाशक एवं सम्पादक वीणा सिंन्हाले १४ वर्ष पूरा गरी १५ वर्ष प्रवेश गर्दासम्म अनेक आरोहअवरोहलाई पार गर्दै अगाडि बढिरहेको बताउनुभयो । उहाँले द पब्लिक पत्रिका भन्दा अघि पनि कुनै हिन्दी पत्रिका निरन्तर रूपमा प्रकाशित हुन नसकेका बताउनुभयो ।

 पत्रिकाको १५ औँ वार्षिकोत्सवको अवसरमा प्रकाशित स्मारिका विमोचन गर्नुका साथै विभिन्न लेखक, साहित्यकार, पत्रकारसहित विशिष्ठ व्यक्तित्वलाई सम्मान गरिएको थियोे । 
---