भिजिट भिसामा युरोप,एशिया र अफ्रिकन मुलुक पठाउन रकम संकलन

काठमाडौँ- सरकारले नेपालीलाई युरोप, एसिया र अफ्रिकाका विभिन्न मुलुकमा भिजिट भिसामा जानलाई ‘कठोर प्रावधान’ सहितका मापदण्ड जारी गरेको थियो । गृह मन्त्रालयमार्फत कठोर नीति लागू भएपछि विकल्पका रूपमा ‘सेटिङ’ मिलाएर मानव तस्करी गर्न सरकार लागि परेको पाइएको छ ।

ट्राभल एजेन्सी, एयरलाइन्स, कर्मचारी, र बिचौलियामार्फत रकम लेनदेन गरेर नेपालीलाई विदेशका विभिन्न भूमिमा पुर्‍याउँने गरेको अख्तियारको असुन्धानले जनाएको छ । भिजिट भिसामा गिरोहले भिजिट भिसामा युरोप जान चाहने व्यक्तिबाट तीन लाख रुपैयाँसम्म र अन्य मुलुकका लागि ३० हजारदेखि ५० हजार रुपैयाँसम्म उठाउने गरेको थियो । 

विमानस्थल अध्यागमनमा सेटिङमा कर्मचारी खटाउने, ती कर्मचारीले गिरोहको सञ्जालभित्र रहेका बिचौलिया र ट्राभल एजेन्सीका मान्छेसँग मिलेमतो गरी भिजिट भिसामा मानिस पठाउने गरेका छन । अख्तियारका अनुसार गिरोहबीच ‘कोड भाषा’ प्रयोग गर्ने गरेको खुलेको अनुसन्धानले उल्लेख गरेको छ ।

तत्कालीन गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणले फागुन २०७८ मा भिजिट भिसामा जानेका लागि ‘वार्षिक ५ लाख रुपैयाँ करयोग्य आम्दानी हुनुपर्ने, त्यसको आधा रकम बैंकमा मौज्दात हुनुपर्ने, खाडीमा दुई पटक र त्यसबाहेकका देशमा एक पटक घुमेको हुनुपर्ने, १२ कक्षा उत्तीर्ण भएको, अंग्रेजी बोल्न जान्ने हुनुपर्ने, विदेशबाट कसैले स्पोन्सर गरे वा नातागोताले आमन्त्रण गरे नातागोता नाता–प्रमाणित हुने कागजात र नभए स्पोन्सर गर्नेको विवरणसमेत उल्लेख गर्नुपर्ने’ सर्तसहितका प्रबन्ध समेटेर १७ बुँदे मापदण्ड जारी गरेका थिए ।

खाणका पालामा जारी गरिएको १७ बुँदे मापदण्ड नारायणकाजी श्रेष्ठ गृहमन्त्री बनेपछि खारेज गरियो र माघ २०८० मा ६ बुँदे सर्त राखेर नयाँ मापदण्ड लागू गरियो । त्यसमा भिजिट भिसामा जान ‘कम्तीमा ६ महिनाको अवधि भएको राहदानी, भिसा, टिकट, गन्तव्य मुलुकको होटल बुकिङ वा आफन्तले स्पोन्सर गरेको कागजात, पाँच सय डलर र फर्किने स्वघोषणाको कागजातसहितका आवश्यक सर्त’ समेटिएको छ । मापदण्ड केही खुकुलो भए पनि अध्यागमनका कर्मचारीले नेपाली यात्रीबाट उही शैलीमा रकम असुल्दै आएका छन् ।

भिजिट भिसाको आवरणमा मानव तस्करी गरेको आरोपमा गृह मन्त्रालयका अधिकारीहरू नै अनुसन्धान दायरामा तानिएका छन् । गृह प्रशासन र संगठित गिरोहको मिलेमतोमा तस्करी भएको पाइएपछि अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले मन्त्रालयअन्तर्गतका कर्मचारी प्रशासन महाशाखा, अध्यागमन विभाग र त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल अध्यागमनका केही कर्मचारीलाई अनुसन्धानको घेरामा राखेको हो ।

गिरोहसँग मिलेर रकम असुल गर्दै भिजिट भिसामा नागरिकलाई विदेश पठाएको आरोपमा विमानस्थलस्थित प्रमुख अध्यागमन अधिकृत (सहसचिव) तीर्थराज भट्टराईलाई बुधबार नियन्त्रणमा लिएर अख्तियारले अनुसन्धान गरिरहेको छ । अख्तियारका एक अधिकारीका अनुसार यसमा गृहमन्त्री रमेश लेखकको सचिवालयका कर्मचारीको समेत शंकास्पद भूमिका देखिएको छ ।

प्रमुख अध्यागमन अधिकृत भट्टराई पक्राउ परेकै दिन अख्तियारले भक्तपुरका खगेन्द्र सुवेदी, सीआईटी कलेजकी कर्मचारी कविता पौडेल र हात्तीसारस्थित ग्रिनल्यान्ड होलिडेज ट्राभलका सञ्चालक बालकृष्ण खड्कालाई बोलाएर प्रारम्भिक छानबिन गरेको थियो । बोलाएका बखत उपस्थित हुने गरी कागज गराएर उनीहरूलाई छाडिएको छ ।

नेपाली कांग्रेसका नेता गुरुराज घिमिरेले गृहमन्त्री रमेश लेखकमाथि भिजिट भिसामा मिलेमत्तो गरेको आरोप लागेपछि आरोपबाट बच्न गृहमन्त्री रमेश लेखकले कर्मचारीमाथि दोष थुपारेको बताएका छन् । 

खाँदबारीमा आइतबार आयोजित छलफल कार्यक्रममा बोल्दै उनले गृहमन्त्रीलाई जोडेर कांग्रेसको बदनाम गर्न खोजिएको बताएका छन् । उनले कांग्रेसका नेताहरु बद्नियत राखेर काम नगर्ने दाबीसमेत गरे । 

पछिल्लो समय सरकारमा गएका कांग्रेसका मन्त्रीहरु अनावश्यक विवादमा मुछिएको बताए । कम्युनिष्ट पार्टीको अधिनमा देशको ठूलो पाटी काङ्ग्रेस बसेको उनको भनाइ थियो ।

 भिजिट भिषा प्रकरणमा मुछिएका नेपाली कांग्रेसका नेतासमेत रहेका गृहमन्त्री रमेश लेखकले आफ्नो कुनै संलग्नता नभएको जिकिरसमेत गरेका छन् । भिजिट भिसा प्रकरणमा आफ्नो संलग्नता पुष्टि भएमा राजनीतिबाट नै सन्यास लिने पनि घोषणा गरे ।

‘केही दिनदेखि भिजिट भिसासँग जोडेर मेरो बारेमा सामाजिक सञ्जालमा लेख्ने काम भइरहेको छ। यो कहाँबाट, कसरी, किन भइरहेको छ भन्ने खोजि राखेको थिएँ,’ उनले भने, ‘यो विषयमा मैले धेरै कुरा थाहा पाइसकेको छु, आजै काठमाडौँ गइसकेपछि गृह मन्त्रालयले विज्ञप्ति निकाल्छ । दुई चार दिनमा आफैँ पनि केही कुरा बोल्छु ।’ गृहमन्त्री लेखकले आफ्नो कारणले कांग्रेसको शिर झुक्न नदिने उल्लेख गरेका छन् ।

 नेपाली कांग्रेसका नेता डा. शेखर कोइरालाले गृहमन्त्री रमेश लेखकलाई नैतिकताको आधारमा राजीनामा दिन सुझाव दिएका छन् । शनिबार विराटनगर विमानस्थलमा शनिबार सञ्चारकर्मीसँग कुरा गर्दै कोइरालाले राजीनामा दिन सुझाव दिएका हुन् ।

अध्यागमन विभागमा भएको भ्रष्टाचारका विषयमा कुरा उठिसकेपछि नैतिकताको आधारमा गृहमन्त्रीले राजीनामा दिनु उपयुक्त हुने बताए । 'नैतिकताको हिसाब म क्लिन छु । मैले राजीनामा गरे । छानबिन समित बनाउनुस् । गर्नुहोस् तपाईंहरु भने भैहाल्यो नि । त्यसले मोरल स्ट्याटस देखिन्छ’ कोइरालाले भने ।