भेरी बबई ४८ प्रतिशतमात्रै पूरा

काठमाडौं– भेरी नदीको पानी बबई नदीमा मिसाई ५१ हजार हेक्टर जमिनमा सिंचाइ सुविधा उपलब्ध गराउने र बीच बाटोमा ४८ मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्ने उद्देश्यले २०६८-६९ मा प्रारम्भ भएको ‘भेरीबबई डाइभर्सन बहुउद्देश्यीय आयोजना’ को काम हालसम्म ४८ प्रतिशत मात्र पूरा भएको छ ।

सिंचाई विभागले यो आयोजना २०७९-८० सम्म पूरा गर्ने लक्ष्य लिएकोमा हालसम्म भौतिक प्रगति आधा पनि नपुगेकाले समयमा सम्पन्न हुन कठिन देखिएको महालेखापरीक्षकले देखाएको छ ।

महालेखापरीक्षकको हालसालै प्रकाशित प्रतिवेदनअनुसार हालसम्म यो आयोजनामा १३ अर्ब ९६ करोड ६६ लाख रुपैयाँ खर्च भइसकेको छ । यो कूल खर्चको ३७.९३ प्रतिशत हो । गत २०७८ असारसम्म सुरुङ निर्माण, परामर्श सेवा, आयोजना व्यवस्थापन, मुहान तथा अन्य निर्माण कार्यमा यो रकम खर्च भएको हो ।

आयोजनाको प्रारम्भिक लागत अनुमान १६ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ रहेकोमा संशोधित लागत अनुमान ३६ अर्ब ८० करोड ६६ लाख कायम भएको महालेखाले जनाएको छ ।

सुर्खेतको चिप्लेमा बाँध निर्माण गरी १२ किलोमिटर लामो सुरुङबाट निस्केको पानीलाई बबईमा मिसाउने उद्देश्यले आर्थिक वर्ष २०६८÷६९ मा प्रारम्भ भएको यो आयोजनाको निर्माण कार्य भने २०७१-७२ देखि सुरु भएको हो ।

भुक्तानी नियमसम्मत देखिएन

आयोजनाले निर्माणतर्फको परामर्शदातालाई २०७७-७८ सम्म पारिश्रमिकतर्फ सम्झौतामा ११ करोड ९९ लाख ५ हजार रहेकामा २१ औं बिलसम्म १२ करोड २१ लाख १२ हजार भुक्तानी गरेको छ । सम्झौतामा उल्लिखित मानिस-महिनाभन्दा बढी उपयोग गरी भेरियसन स्वीकृति बेगर ५९ लाख ७० हजार रुपैयाँ थप भुक्तानी गरेको  नियमसम्मत नदेखिएको महालेखाले जनाएको छ ।

सार्वजनिक खरिद ऐन, २०६३ को दफा ५४ मा खरिद सम्झौता गर्दा पूर्वानुमान गर्न नसकिएको परिस्थिति सम्झौता कार्यान्वयन गर्ने क्रममा सिर्जना भएमा कारण खुलाई भेरियसन आदेश जारी गर्न सक्ने व्यवस्था छ ।

यसैगरी आयोजनाले भेरी नदीमा ६ वटा ढोकासहितको १५१ मिटर लामो मुहान कार्य (हेडवक्र्स) सहित सर्ज साफ्ट पेनस्टक र विद्युत् गृह निर्माणका लागि बोलपत्र आव्हान गर्दा एक संयुक्त उपक्रमसँग ६ अर्ब १६ करोड ५२ लाख रुपैयाँमा सम्झौता गरेको छ ।

महालेखाले जटिल प्राविधिक दक्षता आवश्यक हुने ठूला पूर्वाधार संरचनाको निर्माणमा संयुक्त उपक्रममा बोलपत्र पेश गर्दा उसको मुख्य साझेदार अन्य साझेदारहरु आबद्ध भई संयुक्त रुपमा काम गर्दा कार्य दक्षता, गुणस्तर र प्रभावकारिता कायम हुने उल्लेख गरेको छ ।

‘आयोजनाले संयुक्त उपक्रमसँग सम्झौता गरेकोमा निर्माण कार्यमा विदेशी मुख्य साझेदार उपस्थिति नभई सहयोगी साझेदार निर्माण कार्यमा संलग्न भएकाले स्वीकृत समय तालिका अनुरुप कार्य हुन सकेको छैन,’ प्रतिवेदनमा छ ।

सम्पन्न गर्नुपर्ने विद्युत् गृह, बाँधलगायतका निर्माण कार्यहरुको २०७७ असारसम्म को प्रगति जम्मा ३८ प्रतिशत रहेको महालेखाले जनाएको छ ।