मोबाइल कसरी सुरक्षित गर्ने ? फ्रि वाइफाईबाट ह्याकरले सजिलै चोर्छन् डाटा

काठमाडौँ- डिजिटल संसारको यस युगमा सुरक्षित रहनु युद्धको तयारी भन्दा कम होइन । सोसल मिडियाको यो युगमा हामी हाम्रो फोनमा धेरै एप तथा वेब साइटहरू प्रयोग गर्छों । फोनमा प्रयोग गर्ने एपहरूले कतिपय हाम्रो मोबाइलको डाटासमेत ह्याकरहरूको हातमा समेत पुग्‍ने गरेको छ । त्यसकारण हामीले प्रयोग गर्ने मोबाइलको वेब तथा एपहरूको बारेमा र यसको प्रयोजनलगायतका कुरासमेत जानकारी लिएर मात्रै प्रयोग गर्नु उचित हुन्छ । हामीले प्रयोग गर्ने मोबाइल कसरी सुरक्षित रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ भन्‍नेबारेमा तल केही टिप्स दिइएको छ ।

गुगल प्ले स्टोरमा एपको समीक्षा पढ्नुहोस्
जब तपाइँ एप डाउनलोड गर्नुहुन्छ, त्यसपछि निश्चित रूपमा यसको समीक्षा जाँच गर्नुहोस् । एप स्टोरमा फाइभ स्टार रेटिङ राम्रो हुनु आवश्यक छैन । कहिलेकाहीँ नक्कली रेटिङमार्फत एपलाई ट्रेन्डिङमा पनि ल्याइन्छ। यस पछि, निश्चित रूपमा अनुप्रयोगको विकासकर्ता को हो भनेर जाँच गर्नुहोस् । तपाईंंले यो जानकारी एप स्टोरमा नै पाउनुहुनेछ ।

एप अनुमति
एप डाउनलोड गर्दा तपाईंले डाउनलोड गरिरहनुभएको एपले तपाईंबाट कुन अनुमति लिइरहेको छ भनी जाँच गर्नुपर्छ । उदाहरणका लागि यदि तपाईंले अलार्म एप डाउनलोड गर्नुभयो भने, यसलाई स्मार्टफोनमा तस्बिरहरू हेर्न अनुमति आवश्यक पर्दैन । त्यस्तै क्याल्कुलेटर एपलाई नेटवर्क पहुँच आवश्यक पर्दैन ।

एप डाउनलोडको स्रोत
धेरै पटक साथीहरूबाट प्राप्त लिंकबाट केही व्यक्तिहरूले एप डाउनलोड गर्छन् । कतिपयले एपीके फाइलबाट एप इन्स्टल गर्छन् भने केहीले थर्ड पार्टी स्टोरबाट एप डाउनलोड गर्छन् जुन निकै खतरनाक हुन्छ ।

आफ्नो फोनलाई कुनै पनि अपरिचित कम्प्युटर वा ल्यापटपमा जडान
आफ्नो फोनलाई अरूको ल्यापटप वा कम्प्युटरमा कनेक्ट गर्नुभन्दा आगाडी त्यो कत्तिको सुरक्षित छ भनेर जाँच गर्नुहोस् । सार्वजनिक वा धेरैले प्रयोग गर्ने ल्यापटप वा कम्प्युटर बढी असुरक्षित हुन सक्छन् । 

सार्वजनिक वाइफाईबाट बच्‍नुहोस्
घर बाहिर रहँदा हामी डाटा बचाउन सार्वजनिक वाइफाईको प्रयोग गर्छौँ । नि:शुल्क वाइफाई ह्याकरहरूको पहिलो निशाना हुने गर्छ, किनभने यी नेटवर्कहरूबाट उनीहरूले तपाईंको डाटा सजिलै एक्सेस गर्न सक्छन् । यस्ता वाइफाई अत्यावश्यक हुँदा मात्रै प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ ।