५० लाख नेपाली बहुआयमिक गरिबीको रेखामुनि

प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. विश्वनाथ पौडेल

काठमाडौँ– बहुआयमिक गरिबी सम्बन्धी आज सार्वजनिक एक प्रतिवेदनले ५० लाख नेपाली बहुआयमिक गरिबीको रेखामुनि रहेको देखाएको छ । केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सन् २०१९ मा सम्पन्न गरेको ‘मल्टिपल इन्डिकेटर क्लस्टर सर्भे’ अनुसार १७.४ प्रतिशत नेपाली बहुआयमिक गरीबीको रेखामुनि रहेको देखिएको हो ।

बहुआयमिक गरिबी स्वास्थ्य, शिक्षा र जीवनस्तर तीन वर्गका १० सूचकका आधारमा मापन गरिन्छ र तीनै वर्गलाई बराबरी वेटेज दिइएको हुन्छ । यसअघि पहिलोपटक सन् २०१४ मा नेपालको बहुआयमिक गरिबी मापन गरिएको थियो । त्यतिबेला ३०.१ प्रतिशत नेपाली बहुआयमिक गरिबीको रेखामुनि थिए । अहिले सार्वजनिक गरिएको प्रतिवेदन सन् २०१९ को सर्वेक्षण अनुसार तयार पारिएकोले यसमा कोभिड–१९को असर समावेश नभएको केन्द्रीय तथ्यांक विभागका नेबिनलाल श्रेष्ठले बताए ।

खासगरी आवास, खाना पकाउने इन्धन र कति वर्ष विद्यालयमा अध्ययन ग¥यो भन्ने आधारमा नेपालको अवस्था अझै कमजोर रहेको छ । गरिबमध्ये उमेर समूह वर्गीकरण हेर्दा २८ प्रतिशत बालबालिका र ५१ प्रतिशत वयस्क रहेका छन् । सबैभन्दा बढी गरिबी कर्णालीमा ३९.५ प्रतिशत र सदूर पश्चिममा २५.३ प्रतिशत गरिब छन् । यद्यपि जनसंख्याको आधारमा सबैभन्दा बढी गरिबी प्रदेश २ मा रहेको छ, जहाँ १२ लाख ९६ हजार जनसंख्या गरिबीको रेखामुनि रहेका छन् ।