संरचनागत असमानताले किशोरीहरूको नेतृत्वलाई पारेको असरसम्बन्धी प्रतिवेदन सार्वजनिक

काठमाडौँ- प्लान इन्टरनेसनलको पछिल्लो अध्ययनले एसिया-प्रशान्त क्षेत्रका किशोरीहरूले लैङ्गिक असमानता र संरचनागत विभेदको सामना गर्नुपरेको देखाएको छ ।

बुधबार काठमाडौँमा एक कार्यक्रमका बीच प्लानले संरचनागत असमानताले किशोरीको नेतृत्वलाई पारेको असरसम्बन्धी प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै यस्तो देखाएको हो । यसले उनीहरूको नेतृत्व विकासमा गम्भीर अवरोध सिर्जना गरेको र पूर्ण सामर्थ्यमा पुग्नबाट रोकिरहेको निष्कर्ष प्रतिवेदनले निकालेको छ ।

अध्ययन अनुसार विश्वको झन्डै ६० प्रतिशत युवा जनसंख्याको बसोबास रहेको यो क्षेत्रमा किशोरी र युवा महिलाप्रतिको विभेदकारी प्रवृत्ति र अभ्यासले जीवनका सबैजसो विषयमा उनीहरूको क्षमतालाई खुम्च्याएको पाइएको छ । प्लान इन्टरनेसनलको किशोरी नेतृत्वसम्बन्धी सूचकांक २०२४ किशोरी र युवा महिलाको नेतृत्व सामर्थ्यलाई असर पार्ने अवरोध र अवसरबारे विशिष्ट प्रकृतिका तथ्यहरू उजागर गरेको सार्वजनिक प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

एसिया प्रशान्त क्षेत्रका ३३ वटा देशबाट प्राप्त तथ्याङ्कका आधारमा प्रतिवेदनले निरन्तरको असमानताका कारण किशोरीको नेतृत्व विकासलाई अवरुद्ध भएको तथा लैङ्गिक विभेद र असमानताको मजबुत चक्र तोड्नका लागि अझै काम गर्नुपर्ने चिन्ताजनक अवस्था रहेको देखाएको छ ।

अध्ययनले एसियाका सिङ्गापुर, थाइल्यान्ड र फिलिपिन्सले किशोरीको शिक्षा, संरक्षण र कानुनी प्रबन्धमा सकारात्मक प्रगति गरेको देखाएको छ । तर, अफगानिस्तान, पाकिस्तान र ब्रुनाईमा शिक्षा र आर्थिक अवसरको अभावका कारण किशोरीको सामर्थ्य कमजोर बनेको छ ।

प्रशान्त क्षेत्रका अस्ट्रेलिया, न्युजिल्यान्ड र फिजीले राजनीतिक सहभागिता र शिक्षा क्षेत्रमा उदाहरणीय काम गरेका छन् भने पपुवा न्युगिनी, नाउरा र सोलोमन आयरल्यान्ड नेतृत्वदायी प्रतिनिधित्व र स्वास्थ्य सेवामा पछि परेका छन् ।

प्लान इन्टरनेसनलका क्षेत्रीय निर्देशक भाग्यश्री देन्गलले जलवायु संकट, आर्थिक असमानता र राजनीतिक अस्थिरताका चुनौतीहरूसँग जुझिरहेको यस क्षेत्रमा किशोरीहरूको सशक्तिकरणले समुदाय र राष्ट्रको भविष्य सुनिश्चित गर्न मद्दत पुर्‍याउने बताइन् । साथै संस्थाको यो अध्ययनले एसिया प्रशान्त क्षेत्रभरि किशोरीको नेतृत्व अवसरमा कठिन खालका असमानतालाई प्रष्टाएको छ ।

प्रतिवेदनले किशोरीहरूको नेतृत्वका लागि सामाजिक–आर्थिक अवरोध हटाउन, समान पहुँच सुनिश्चित गर्न र लैङ्गिक समानताका लागि कानुनी संरचना बलियो बनाउनुपर्नेमा जोड दिएको छ । साथै, सुरक्षित वातावरण निर्माण गर्दै किशोरीहरूलाई आफ्ना धारणा व्यक्त गर्न स्वतन्त्रता दिनुपर्ने सुझाव प्रतिवेदनले दिएको छ । 

अध्ययनका अनुसार विशेषगरी कम्बोडियाले स्वास्थ्य क्षेत्रमा गरेको उपलब्धिबाट सबैभन्दा महत्वपूर्ण सुधार गरेको पाइएको छ भने ब्रुनाईमा किशोरीको मुद्दालाई हेर्ने हो भने जलवायु परिवर्तन सम्बन्धी कार्यसम्पादन निकै ह्रास आएको छ । यी र यस्तै भिन्नताका कारण समग्र एसिया प्रशान्त क्षेत्रमा किशोरीको नेतृत्वमा अवरोधहरू खडा भएका छन् ।

प्रतिवेदनले सरकार र निजी क्षेत्रलाई किशोरीको नेतृत्व विकासका लागि सहकार्य गर्न आग्रह समेत गरेको छ । यस अध्ययनले किशोरीहरूको नेतृत्व क्षमता उजागर गर्न तत्काल ठोस कदम चाल्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याएको छ ।