स्कटल्यान्डबाट घाइते कुकुरको खाेजीमा नेपाल चाहार्दै रोबर्टसन दम्पती

काठमाडौँ- ‘हिमालमा मानवता देख्छु । मलाई थातथलो छोडेर नेपाल आउन प्रेरित गरिरहन्छ,’ स्कटल्याण्डका जेम रोबर्टसनले सुरुमै नेपाल आउने कारण सुनाए । धेरै विदेशीको पर्यटकीय गन्तव्य हो नेपाल । नेपाल आउनुका धेरैका धेरे कारण होलान् । कतिपयलाई प्राकृतिक सुन्दरताले लोभ्याउँला। कति हिमाल र पहाड पछ्याउँदै आउँछन् । प्राकृतिक तथा धार्मिक सौन्दर्यता र जैविक विविधताले पनि पर्यटक लोभिएर आउँछन् ।

तर सबै ​विदेशीहरू नेपालको प्राकृतिक सुन्दरतामात्र अवलोकन गर्न आउँदैनन् । ​स्कटिस दम्पती भने कुकुर सम्झेर नेपाल आउँछन् । सडकमा दौड्ने घाइते कुकुर र हिमालका कारण उनीहरू धेरै पटक नेपाल आइसकेका छन् । 

---

पहिलो पटक सडकमा घाइते कुकुर देखेपछि उनलाई नेपाल आउने हुटहुटी जागेको थियो । पहिलो पटक नेपाल आएर छोडेको तीन वर्षमै उनीहरू फेरि नेपाली कुकुर‍ भेट्न आएका छन् ।

उनीहरूको नेपाल यात्रा कहानी अन्य पर्यटकको भन्दा रोचक छ । जसलाई नेपाल भित्र्याएको थियो हिमाल, कुकुर र मानवताले । रोबर्टसन दम्पती सन् २०१९ मा पहिलोपटक नेपाल आएका थिए । नेपाल बसाइ एक महिना थियो । केही समय हिमाली ट्रेक सकेर उनीहरू काठमाडौँका गल्ली डुल्थे ।

कोभिड-१९ को महामारीले उनीहरूको नियमित नेपाल आउने दैनिकी बदलियो । महामारी मत्थर भएपछि बिस्तारै नेपालको पर्यटन क्षेत्र चलायमान हुन थालेको छ  । उनीहरूको यात्राले पनि नेपालको पर्यटन उद्योगमा इट्टा थप्न सहयोग गरेको छ ।

ठमेलस्थित जेन स्पामा भेट्टिएका रोबर्टसन दम्पती दुई महिना अघि नेपाल आएका हुन् । यतिखेर सगरमाथा, गोक्यो र अन्नपूर्ण बेसक्याम्पमा १४ दिनको ट्रेकिङ यात्रा सकेर थाकेका शरीर लिएर गुल्जार ठमेलमा छन् ।

नजिकबाट हिमाललाई नियालेका रोबर्टसन दम्पतीले धेरै समयसम्म यात्रामा बिताएनन् । हिमालको चिसोले भन्दा पनि काठमाडौँका सडकमा भेटिने घाइते कुकुरको मायाले उनीहरूलाई तान्यो ।

सबैभन्दा बढी थाकेका छन् उनीहरू माया र उद्धारको खोजीमा रहेका कुकुरको अवस्था देखेर । काठमाडौँ फर्केलगत्तै घाइते कुकुरको खोजीमा छन् उनीहरू । यसका लागि उनीहरुले कहिले सडक नापिरहेका छन् त  कहिले उद्धार केन्द्र ।

रोबर्टसन दम्पतीले सडकका घाइते कुकुरमा नयाँ जीवन खोजिरहेका छन् । घाइते कुकुर भेट्दा सबैभन्दा बढी रोबर्टसन दम्पतीलाई पीडाले सताउने गर्थ्यो । घुम्न ल्याएको खर्च कटाएर घाइते कुकुरलाई उद्धार केन्द्रमा उपचार गरे उनीहरूले ।

मानिसमा मात्र नभई प्राणीमा पनि मानवता देख्न थालेपछि रोबर्टसन दम्पती कुकुरको खोजीमा लागेका हुन् । मानिसमा मात्र मानवता देखेका अहिले जीवजन्तुमा रहने विश्वास गर्छन् ७१ वर्षीय जेम ।

रोबर्टसन दम्पतीले तीन वटा घाइते कुकुरलाई स्कटल्याण्ड पनि लगेका छन् । नेपाली कुकुरले उपचारपछि नयाँ जीवन पाएको उनले बताए । ‘काठमाडौँका सडकमा डुल्ने कुकुरलाई अहिले हामीले समुद्री बीचमा डुल्ने बनाएका छौँ,’ उनी भन्छन्,’ कोभिडको समयमा हामीले घाइते कुकुरको उपचार गर्न नेपालमा पैसा पठायौँ । स्कटल्याण्डबाट खाना बेचेर पनि घाइते कुकुरको उपचार खर्च पठाउने गर्यौँ ।'

उनीहरूले कुकुरलाई स्कटल्याण्ड पुर्‍याउँदा विमानस्थलमा कुनै पनि झन्झट व्यहोर्नु परेन । रगत र रेबिजको मात्र परीक्षण गर्नुपरेको थियो । ‘मानिसको जस्तै विमानमा टिकट काट्नु परेको थियो,’ उनले पहिलो पटक कुकुर लैजाँदाको क्षण सम्झँदै भने,’ एउटा कुकुरको टिकट मूल्य डेढ लाख परेको थियो । यस पटक फर्कदा पनि घाइते कुकुर लैजाने योजनामा छैनौँ ।‘

रोबर्टसन दम्पती मानिस र कुकुरमा उति धेरै भिन्नता महसुस गर्दैनन् । अझ कतिपय गुणमा कुकुर मानिसभन्दा अब्बल रहने उनको धारणा छ । ‘ हामीलाई कुकुर जनावर जस्तो मात्र लाग्दैन ,’ उनले भने,’ मानिसमा हुनुपर्ने कतिपय गुण कुकुरमा छन् । धेरै मानिसमा नपाइने मायालु र इमान्दारीपन उनीहरूसँग छ ।‘

कुकुरले आशा राख्दैनन् । मायालु, इमान्दार र मालिकलाई देख्दा खुसी हुने भएकाले पृथ्वीमा कुकुर उच्च जातिको प्राणी लाग्छ रोबर्टसन दम्पतीलाई । कुकुरसँगको सान्‍निध्यताको सानाे कथा भने यी दम्पतीसँग पनि छ । त्यो के भने कुनै समय यी दम्पतीको घरमा पनि प्यारो कुकुर थियो जो एकदिन अचानक बित्यो । 

‘घरमा आफूले पालेको कुकुरको मृत्यु भएपछि सबैकुरा शून्य जस्तो लाग्यो,’ उनले मोबाइलमा राखेको फोटो देखाउँदै रोबर्टसन दम्पतीले भने,’ सानैदेखि पालेको कुकुरलाई आफ्नै सदस्य जस्तै माया गरेर राखेका थियौँ । हिमाल र कुकुरसँग नजिक बनाएको कुकुर साथमा नभएपछि हो ।‘

पेशाले चार्टड एकाउन्टेड हुन जेम । पैसाको हिसाब गर्ने जेमलाई कुकुरको मायाले संसार घुमाउने बनाइरहेको छ । पैसा साथमा भएर आनन्द प्राप्त गर्न नसकेको तीतो अनुभव उनीसँग छ । कुकुरलाई पच्छयाउन थालेपछि पीडा भुलेको र आनन्द प्राप्त गरेको उनी बताउँछन् । 

घरमा कुकुर नहुँदा शून्य लाग्ने भएकाले यात्रा गर्ने बानी बसेको जेमको छेउँमै बसेकी श्रीमती जिलले उत्साहित हुँदै बताइन् । उनी पेशाले योगा प्रशिक्षक पनि हुन् । फुर्सदको समयमा घरमा पालेका अन्य जनावरलाई हेरेर समय कटाउने गर्छिन् उनी ।

५१ वर्षीय जिल बाँकी जीवन घरपालुवा जनावरलाई स्याहार गरेर बिताउने योजनामा छिन् । प्रकृतिसँग नजिक हुनका लागि समय-समयमा नेपाल आइरहने उनी बताउँछिन् ।

उनीहरूले घरमा कुकुर, बिरालो र कुखुरा जस्ता अन्य साना-साना प्रजातिका जीवहरू पालेका छन् । घरपालुवा जनावरबाट टाढा जान नसकिने भएकाले कुकुरसँग सबैभन्दा बढी नजिक भएको उनको भनाइ छ ।

कपनस्थित कम्युनिटी डग वेल्फेयरको उद्धार गृहमा १ सय ५० घाइते कुकुर छन् । उद्धार गृहमा रहेका कुकुरलाई सामाजिक सञ्जालबाट फन्डराइज गरी खाना र उपचार खर्च जुटाइरहेको जिलले बताइन् ।